Sıkça Sorulan Sorular

Fiber Konnektörler genelde karşılıklı olarak birbirine temas ederler. Temas eden yüzey ne kadar temiz ise o kadar iyi bir geçiş sağlanır. Yani konnektör yüzeyinin kalitesi ve konnektörün kendi kalitesi iyi bir geçiş için çok önemlidir. Bir uçtan gönderilen ışığın bir kısmı karşıya geçerken bir kısmı ise geri yansır. Geri yansıyan ışığın geçen ışığa oranı ise “Geri Dönüş Kaybı (Reflection Loss – RL)” olarak adlandırılır. Genel olarak SM konnektörlerde Geri Dönüş Kaybının 45dB civarında olması gerekir. Geri Dönüş kaybı değeri ne kadar yüksekse konnektör o denli iyidir. Konnektörler birbirine takıldığında fiberler tam temas etmezlerse arada bir hava duvarı oluşur ve bu hava duvarı daha fazla ışığın geriye yansımasına neden olur. Böylece geri dönüş kaybı 14 dB seviyelerine kadar düşebilir.

Yukarıda bahsedilen konnektör bağlantı noktasında bir taraftan gönderilen ışığın bir kısmı, konnektörden geçerek diğer fiber optik kabloya geçiş yapar. Geçen ışığın gönderilen ışığa oranına geçiş kaybı denir. Buradaki kayıpların ana nedeni yine fiber optik konnektörün kalitesi ile ilgilidir. Çünkü fiberler birbirine ne kadar iyi temas ederlerse kayıplar o kadar düşüktür.

Seramik ferrül fiber optik konnektörün ucunda gözle görülebilen beyaz kısımdır. Bu kısım optik fiberi muhafaza ettiği için cam bazlı bir malzemeden yapılmış olması şarttır. Çünkü, satın aldığınız fiber optik konnektörler pasif telekom malzemesi olup en az 20 yıl boyunca operasyonda kalabilmek üzere tasarlanmışlardır. Plastik konnektörler ise, son kullanıcı tarafından pek ayırtedilemese de kullandıkça konnektörler gevşerler ve içerisindeki fiber dış etkenlerden etkilenerek sürekli aynı performansta çalışmazlar. Yani kurulu bir fiber optik altyapısında, sadece plastik konnektörlerden kaynaklanan sorunlar meydana gelebilir. Çünkü, Plastik hammaddesi yüksek sıcaklıklarda genleşir ve düşük sıcaklıklarda ise fiberi biraz daha sıkarak (mikrobending) olarak tabir edilen kayıplara neden olurlar. O nedenle yalnızca seramik ve kalitesinden emin olunan konnektörler kullanılmalıdır.

Fiber optik konnektörlerin bir çok çeşidi vardır SC, FC, E2000, ST, LC, gibi. Bu konnektörler fiber optik kabloların uçlarına monte edilmek suretiyle patch cord oluşur. Yani her iki tarafında da bir fiber optik konnektör vardır. Bu patch cordlar uzunluklarına göre, fiberin tipine göre (SM, MM) birçok çeşide ayrılır. Patch cord’lar genellikle fiber optik dağıtım çatıları (ODF) ile fiber optik ekipmanlar arasında hızlı bir şekilde optik link kurmada kullanılırlar.

Pigtail, patch cordun ortadan ikiye kesilmiş halidir. Pigtail ve patch cord aynı yöntemle üretilir ve bitmiş patch cord ikye bölünerek 2 adet pigtail oluşturulur. bunun nedeni ise, pigtailin tek başına ölçülme olasılığı yoktur. Pigtail ise genellikle, bir ucu kabloya ek yapılmak suretiyle kullanılır ve diğer ucu ise konnektör adaptöre takılarak + patch cord aktif cihaza bağlanır.

Uç kısma işlenmiş, çıplak gözle neredeyse görünmeyen küçük bir leke zayıf sinyal gönderimlerine ve hatta iletim kayıplarıyla sonuçlanır. Lekeden kasıt parmak izi bile olabilir. Bu nedenle konnektör uclarının en kötü ihtimalle alkol ile temizlenmesi gereklidir ve bu işlem belirli zaman aralıklarında yapılmalıdır. Konnektörlerin bulunduğu kabin veya panelin temiz, toz ve nemden uzak oluşu sağlıklı bir hat için şarttır. Keza konnektörlerin birbirine temasını sağlayan u-link (coupler)’in hava boşluğu yaratmayışıda önemli bir diğer noktadır.

Günümüzde kullanılan yöntem Fiber Optik Ek cihazları ile füzyon ek yapımıdır. Ek cihazına yerleştirilen uçları aktif motorlar sayesinde Core veya Clad hizalama yöntemi ile eşleştirdikten sonra elektrotlar arasındaki yüksek ısı füzyon eki yapar. Core hizalamada kayıplar Clad hizalamaya göre daha azdır. Bu nedenle fusion splice alırsanız ürünün core hizalama yapabildiğinden emin olun.

Tüm kablolarda olduğu gibi, fiberin bükülme çapı da kablo çapı x 20′dir. Ancak fiberler ODF olarak bilinen Optik dağıtım ve sonlandırma kutularında uzun süre çıplak olarak muhafaza edileceğinden minimum bükülme çapı 3cm olarak ayarlanmıştır. Kısa vadede (örneğin montaj esnasında) bundan daha küçük çaplara da bükülmesinden bir problem olmaz. Fiber optik kablolar ise, çıplak fiberleri koruduğu için buradaki bükülme çapı fiber optik kablonun çapı x 20 olarak tabir edilir. Örneğin, fiber optik kablonun çapı 1cm ise, en çok 20 cm çapında bir bükülmeye izin verilir.

Fiber optik kablo eskinden sadece uzak mesafe hatlara bol miktarda veri taşımak için kullanılırdı. Şöyle ki, modülasyon frekansı arttıkça taşınabilen veri miktarı da artar. Bu bakır kablo üzerinde bakır çapının çok fazla artırılması ile mümkün iken fiber optik kablolarda elektrik sinyali yerine ışık kullanıldığından bu mesafe hem frekansı çok artırırken hem de mesafeyi çok artırmıştır. Bu ise, önceden akıl edilemeyen ve bakır kablonun yeteneğiyle sınırlı olan haberleşmenin tahminden çok öte alanlarda kullanılmasını sağlamıştır. Örneğin, bilgisayar ağları, okyanus geçişleri, şehirler arası haberleşme ve evlere kadar fiber uygulaması gibi. Fiberlerin kullanım alanı hayal gücünüzle sınırlıdır.

Fiberin merkez noktaya kadar (evinize kadar fiberin döşenmesi ve hatta odanıza) gelmesidir. Fiberin sahip olduğu ve normal telefon hatlarının yetersiz kalabileceği tüm alanlarda çok yüksek kapasitedeki veriye ulaşabilmenizi sağlar. Böylece, evinizde sizi dış dünyaya bağlayan telefon, televizyon, faks, internet gibi tüm bağlantılar tek bir fiber üzerinden çok kaliteli bir biçimde sağlanmış olur. Bunun uygulamaları Türkiye’de 15 yıldır denense de ilk kez ticari olarak 2000 yılında başlamıştır ve şimdilerde ise artarak devam etmektedir.

Fiber optik kablolar genel olarak 2km’lik boylar halinde üretilir (özel istekler dahilinde 4-8-10km üretilebilir. Fakat bu kablo çekim işçiliğini zora düşürürken, olası fiber kayıplarını da en aza indirger.) ve uzun mesafelerde örneğin, Ankara-İstanbul arasında 450 km’lik bir fiber optik kablo döşenecekse, her 2 km’de bir fiber kabloların birbirine eklenmesi gerekmektedir. Fiber optik kablolar fiber optik ek kutusu içerisinde genelde fusion splice ile ek yapılarak dış etkenlere karşı ek noktaları korunmuş olur. Fiber optik ek kutuları aynı zamanda fiber optik kablo içerisindeki fiberlerin branşman yapılmasında da kullanılır. Örneğin, 96 fiberli bir fiber optik kablonun 12 fiberini başka bir fiber kablo ile tahsis edip devamında ise 84 fiber optik kablo ile devam edebilirsiniz. Şimdilerde ise, fiber optik ek kutularının içerisine fiber optik splitterler ilave edilerek, tek bir fiberden 12 fiber elde edilebilmektedir. Yine bu splitterlar (optik bölücüler – pasif) fiber optik ek kutusu içerisine monte edilebilmektedir.

SM fiber üzerinde tek bir dalga boyundaki ışıklar tek bir moddan hareket ederler. Bu sayede uzun mesafeli alanlar fiberdeki saçılma ve zayıflama değerleri de göz önünde bulundurulduğunda çok uzun mesafelere kadar güçlendiriciye gerek olmadan kullanılabilirler. SM fiber optik kablolar genelde uzun mesafe haberleşmelerinde kullanılırlar.

MM fiberler genelde bir çok modu birçok dalga boyunda taşıyabilen fiberlerdir. Bunlar genelde veri çeşitliliğinin çok olduğu Geniş alan ağları, otomasyon cihazlarının kontrolü gibi uygulamalarda kullanılırlar.

Fiberler çok saf camdan imal edilmişlerdir. Fiberlerin cam kısmı 125 mikrondur. Ancak içinde ışığın geçtiği kısım SM fiberler için 9 mikron MM fiberler içinse 50 mikron veya 62.5 mikrondur. Korun malzemesinin kırılma indeksi etrafındaki camdan daha yüksek olduğu için seyahat eden ışık kor içerisine hapsolmak zorunda kalır.

Korun etrafındaki cam cekettir ve buranın kırılma indisi korun kırılma indisinden daha düşüktür. Böylece harici elektromanyetik dalgalar fiberin iletim kalitesini düşüremez.

Fiber cam çok kırılgan olduğu için yüzeyinin dış etkenlere karşı korunmasında plastik türevi bir malzeme kullanılır. Ancak üretim esnasında bu malzemenin kuruması için ısıtmak yerine ultra violet (UV) ışık verilerek çok hızlı bir şekilde kuruması sağlanır. UV olmasının tek nedeni budur. Yani camı, plastik bir koruma malzemesi ile kaplamanın en hızlı yöntemi UV ışık verilerek kurutulmasıdır. Yoksa fiberi kurumaya veya fırına vermemiz gerekebilirdi.

Çok kabaca anlatmak gerekirse: Fiber optiğin üretimi aslında Elektronik çip üretimine benzer bir yöntemle yapılır, yani korun kırılma indisini artırmak için içine boron veya germanyum atomları eklenir. Daha sonra tornalarda üzerine saf cam ilave edilerek çok farklı boyutlarda fiber optik sopalar (cam kütükler) elde edilir. Bu cam kütükler daha sonra fiber optik kulelerinde (yaklaşık 15 m) ısıtılarak eritilir ve çapı 125 mikrona kadar indirilir.

Veri gereksinimi arttıkça bakır kablo veya kablosuz erişimde kaynaklanan veri kısıtlamaları fiber optik kablolarda söz konusu olmadığından. Nükleer patlamalardan etkilenmemesi. Gizlilik ve güvenlik sağlar. Fiber kablolardan bilgi çalmak mümkün değildir. Fiberin bunun gibi daha birçok avantajını sıralayabiliriz.

Işık hızında internet, fiber optik altyapı kullanılarak oluşturulmuş ve evlere kadar fiber uygulamaları için kullanılan bir slogandır. (Fiberin hızı, ışık hızına eşittir. Çünkü aktarım ışıktır.)

GPON: GIGABIT PASSIVE OPTIC NETWORK’ün kısaltmasıdır.İletim büyük oranda fiber optik üzerinden yapılır. Abonelere dağıtımı yapılırkende, bölücüler (splitter) kullanılır.Splitter’ler koaksiyel kablolarda olduğu gibi bir kabloda gelen sinyali belirli sayıda kabloya böler. Böylece örneğin, bir binaya gelen tek bir fiber 2…64 arası aboneye kadar bölünerek tüm dairelerin fiber optik altyapıyı kullanmasına olanak sağlar. Diğer sistemlerde farkı ise bu bölme ve daha fazla kullanıcıya hizmet işi aktif olarak değil’de tamamen pasif ürünler üzerinden yapılmasıdır.

Veri hızı çok yüksek olduğu için (+/- 1Gb mertebesi) çok hızlı internet erişiminin yanısıra tv yayını, video konferans, telefon, faks gibi her türlü iletim sorunsuz olarak kullanılabilir.

Türkiye’de uzun zamandır pilot proje olarak yürüyen GPON 2008 yılının başlarından itibaren gerçekleştirilmeye başlamıştır.

ODF: “Optical Distribution Frame” ‘in kısaltmasıdır ve genel olarak fiber optik ek ve sonlandırma çekmecelerinin muhafaza edildiği çatılardır.